Diz Kireçlenmesi
Gonartroz
Diz eklemi kireçlenmesi hastalığı tıpta Gonartroz olarak adlandırılmaktadır.
Diz eklemi birçok anatomik yapıdan oluşmaktadır. Diz kireçlenmesini anlamak için öncelikle bu yapıları tanımak gerekir. Diz ekleminin kemik yapıları; uyluk ve kaval kemiğinin diz eklemine katılan kısımları ve diz kapağı kemiğinden oluşur. Bu kemik yapıların eklem yüzeyini kaplayan, eklem hareketi sırasında kemiklerin birbiri üzerinde kolayca ve pürüzsüz bir şekilde hareket etmesini saylayan eklem kıkırdağı önemlidir. Menisküsler; eklem kıkırdakları arasında diz eklemi fonksiyonlarında önemli görevleri olan kıkırdağa yakın sertlikte yumuşak doku yapılarıdır. Uyluk ve kaval kemiğini birbirine bağlayan ve eklemin stabilizasyonunda önemli fonksiyonu olan bağ yapıları b ulunmaktadır. Bu bağlardan en önemlileri; ön çapraz bağ, arka çapraz bağ, iç ve dış yan bağlardır. Tüm bu yapıları çevreleyen eklem kapsülü, eklemin kayganlığını sağlayan eklem sıvısını eklem içinde koruyan yapıdır. Eklem sıvısı özellikle sinovia adı verilen dokudan eklem içine salgılanır ve eklem içindeki anatomik yapıların diz hareketi sırasında birbirine sürtünmesini önler.
Diz kireçlenmesinde yukarıda saydığımız tüm anatomik yapılarda bozulma oluşmaktadır. Eklem sıvısında düzensizlik, eklem yüzeyini kaplayan kıkırdak yapılarda aşınma, eklem aralığında bulunan menisküs ve bağ yapılarında harabiyet gonartroz hastalığının karakteristiğidir.
Diz kireçlenmesi hastalığı genellikle yaşlılığa bağlı gelişen bir hastalıktır. Ancak bu hastalık birçok başka sebepten dolayı da görülebilir. Diz eklemi travmalarından (kırık, çıkık, cerrahi travma) sonra, çeşitli romatolojik hastalıklardan sonra, diz eklem çevresi bağ yaralanmaları ya da menisküs yaralanmalarından sonra, eklem çevresi kemik yapılan kan dolaşım bozukluklarından sonra, eklemin geçirmiş olduğu iltihabi rahatsızlıklardan sonra da diz eklem kireçlenmesi hastalığı gelişebilir.
Diz kireçlenmesinde en önemli belirti diz ağrısıdır. Sonrasında ise diz eklemi hareket kısıtlılığı gelir. dizde şişlik, eklemden çıtırdama sesi gelmesi, dizde kilitlenme, diz eklemi çevresinde güçsüzlük gibi başka şikayetlerde gelişebilir.
Diz kireçlenmesinde oluşan diz ağrısı genellikle şu şekilde olur. Öncelikle belli başlı hareketlerde gelişen ağrı vardır. Örneğin çömelme veya bağdaş kurma hareketinde ağrı olması. Bu ağrılar erken dönemde genellikle istirahat ve ağrı kesici ilaç tedavisine iyi yanıt verir. Hastalığın ilerlemesi ile bu ağrı sadece aktivite ile olmaz istirahat sırasında da ağrı oluşmaya başlar. Özellikle gece uyku sırasındaki ağrı olması önemlidir. Bu durumda yine ilaç tedavisi ile kontrol altına alınabilir. İstirahat, ilaç tedavisi, kilo verme veya baston kullanımından fayda görmeyen diz ağrıları başladığında gonartroz hastalığı açısından hastalığın ileri dönemde olduğunu düşündürür ve ameliyat tedavisi akla gelmeye başlar.
Diz kireçlenmesinde tedavide öncelikle hastanın günlük hayatı düzenlenir. Dize binen fazla yüklenme varsa bu durum azaltılmaya çalışılır. Fazla kilo varsa verilmeye çalışılır, dize binen fazla yüklenmeyi azaltmak için gerekirse baston gibi bir destek önerilir. Ayrıca diz çevresi kas yapılarını güçlendirmekte bu konuda ayrı bir çözüm yoludur(egzersiz veya fizik tedavi). Sonraki aşamada ilaç tedavileri devreye girer. Bu ilaçlar ağızdan kullanılan ilaçlar, diz eklemi çevresine sürülen ilaçlar ya da eklem içine uygulanan enjeksiyonlardır. İlaç tedavisi haricinde Fizik tedavi uygulamaları uygulanabilir. PRP veya kök hücre tedavileri yapılabilir. Ameliyatsız tedavi seçeneklerinden fayda alınmazsa bir sonraki basamak tedavi ameliyattır. Kapalı diz ameliyatı(diz artroskopisi), diz eklemi çevresi kemik ameliyatları(osteotomiler) veya diz protezi ameliyatlar uygulanabilir.
İleri Diz eklemi kireçlenmesinde en sık uygulanan tedavi diz protezi ameliyatıdır.
Diz kireçlenmesi hastalığı hakkında daha fazla bilgi için Op. Dr. Cahit Koçak ile iletişime geçebilirsiniz.
